Kolonbiako  hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da, 1499an espainiarrek Mundu Zaharretik eramanda Kolonbian sartu zutena eta 500 urte baino gehiagotan zehar bertako hizkuntzak ordezkatu dituena. Hala ere, herrialdean oraindik 65 mintzaira indigena existitzen dira, 1991an konstituzioaren bidez lehenengo aldiz ofizial bihurtu zituztenak bakoitza bere lurraldean. Gaur egun Kolonbiako biztanleen %3a inguru indigenak dira eta horietatik 800.000-850.000 hiztun propioak dira. 

Nasa komunitatea gehien bat Kolonbiako Cauca departamenduan kokatzen da eta, bertan bizi diren 8 herri indigenetako komunitate handiena da. Nasa komunitatea 180.000 pertsonek osatzen dute eta horietatik laurdena inguru mintzo da beraien jatorrizko hizkuntzan; hau da, nasa yuwez.

Mendeetan zehar herri indigenek  jasandako zapalkuntza handia izan da. 1970ean Nasek, Caucako beste herri indigenekin batera, Consejo Regional Indígena del Cauca (CRIC)  eratu zuten lurra berreskuratu, hizkuntza eta kultura defendatu eta autonomia erdiesteko helburuarekin.

Errepresioa, liderren hilketak eta etengabe jasan badituzte ere Caucan 544.000 hektarea lurralde indigena gisa aitortu izana lortu dute. Herrialdeko beste herri indigenekin batera, 1991ko Konstituzioarekin herri indigenen oinarrizko eskubideak, autonomia eta babesguneen izaera besterenezina aitortu zitzaien. Lau hilabete geroago paramilitarrek hogeita lau nasa masakratu zituzten. Eta, tamalez hori da egun ere bizi den kontradikzioa: aurrerapena eskubideen aitortzan eta lurraldearen berreskurapenean eta arrisku bizia herrialdeak bizi duen biolentzia-giroagatik eta konflikto armatuagatik.

2010eko urtarrilean  Errepublikako Senatuak Jatorrizko Hizkuntzen legea onartu zuen. Legeak jatorrizko hizkuntzak zaintzeko, biziberritzeko eta zabaltzeko nazio mailan, eskualdeetan eta herrietan ezartzen diren programen iraunkortasuna bermatzen du. Lege honek badakar hainbat onura: pertsonen izen-abizenak modu ofizialean jatorrizko hizkuntzak jartzea, itzultzaile eta bitartekari lantaldeen eraketa progresiboa eta hezkuntzan jatorrizko hizkuntzak erabiltzea sustatzea. Hala ere, babes legalaren bost urteko aplikazioak ez du irauli hamarkada askotako, mendeetako, zapalkuntzaren arrasto mingarria.

GARABIDE 2011tik ari da hartu-emanetan Nasekin, beraz, GARABIDEren egitasmoen artean nabarmenetarikoa da.  Gaur egun indarrean jarraitzen duten elkarlanerako arrazoiak honakoak dira:

• Kolonbian hizkuntza lege interesgarri bat dago.
• Antolamendu-oinarri sendoa dute erakunde indigenek. ACINek, esaterako, 40 bat hizkuntza sustatzen ditu 1.000tik gorako eragile sare baten  barruan.
• Haur hezkuntzan nasa yuwearen aldeko murgiltze-ereduak ezartzeko apustu sendoa egin da.

Hartu-emana honako entitate hauekin izan du:

• Cxhab Wala Kiwe ACIN  (Asociación Cabildos Indígenas del Norte).
• CRIC (Consejo  Regional indígena del Cauca).
• Nasa Üss (Asociación Indígena de Reasentamientos).
• Juan Tama (Asociación de Cabildos de Inzá, Tierradentro).

Elkarlanaren  lan-arlo nagusiak honakoak dira:

• Irakasleak eta  sortzaileak gaitu eskola materiala jatorrizko hizkuntzan sortzeko.
• Hizkuntzaren corpusa gaurkotzeko plana diseinatu.
• Hizkuntza biziberritzeko  estrategiez formazioa eragile politiko eta sozialei.

Eta,  azkenik,  aurrera begirako erronka eta proiektuak honakoak dira:

• Hizkuntzaren egungo egoeraren analisitik abiatutako hizkuntza plangintza integral bat egitea.
• Nasa yuwean haur hezkuntza bultzatu eta indartzea.
• Buruzagien formazioa: erakunde indigenen agendan hizkuntza biziberritzea integratzea.