Ikastolen aldeko bost egunen artean lehena, Herri Urrats, maiatzaren 12an iragan da, Senperen. Usaiako ekitaldiekin, besta, aldarrikapena eta engaiamendua izan ditu 41. edizioak. Adin guzietako milaka jende bildu da beste urte batez euskararen arnasgune izan den Lapurdiko aitziran.

Pasa den urtean euriak ez zuen Herri Urrats usaiako gisan egiteko paradarik eman, eta euriaren ondotik herritarrek sorturiko elkartasun «ortzadarri» esker egin zuten aitzinera Seaskako ikastolek. Aurten, euri sorta batzuk izan dira goizean, baina ez dituzte euskaltzaleak uxatu eta herritarren gogoaren izpiak argiztatu du lelo gisa ‘Ortzadarra’ ukan duen Herri Urrats.

Egun beteko egitaraua eskaini du 41. ekitaldiak, besta, aldarrikapena eta engaiamendua batu dituena. Goizeko 10:00etatik goiti bildu dira euskaltzaleak Senpereko aintziraren inguruan eta oren berean egin dute ordezkari politiko eta Ikastolen ordezkariek usaiako ekitaldi instituzionala ere, herriko etxean. Arratsaldea aisiari bideratua izan da, izan ere, aurten bereziki handia izan da musika eskaintza.

Mobilizaziorako deia

Ekitaldi instituzionalean, hainbat ordezkari mintzatu dira. Bernard Elhorga herriko auzapezak Kattalin-Elizalde ikastetxeko lurraren okupazioari buruz «aterabide bat lortu» nahi duela erran du.

Ikastolen Elkarteko lehendakari Nekane Artolak, erakundeen eta politika publikoen «zeregin erabakigarria» azpimarratu du, eta, aldi berean, herritarren dinamikek euskararen alde egin duten ezinbesteko lana goraipatu du. «Pentsa non egongo ginatekeen herri dinamika horiek ez bagenitu», adierazi du. Ildo horretan Bernat Etxepare lizeoko Bigarren Hezkuntzako ikasleek heldu den maiatzaren 17an antolatuko duten mobilizazioarekin bat egiteko deia egin du.

Euskararen Erakunde Publikoko lehendakari Maider Behoteguyk hizkuntza-politika une honetan egoera «korapilatsuan» dela azaldu du. Horrela, EEPko lehendakariak dei egin die erakundeei «urte honetan» ahal duten guzia egin dezaten beren diru ekarpena handitzeko. Halaber, irakaskuntza elebidunarentzat «benetako marko bat» ezartzea galdetu du, hor ere «blokatze» bat dela egiaztatuz.

Nicole Belloubet Hezkuntza ministro berriak euskararen munduko aldarrikapenak entzungo zituela erran zion EEPko lehendakariari, 2025eko brebetaren erreforma berriaren karietara. Halaber, eskola publikoetan irakaskuntza elebiduna «orokortzeko» deia egin dio ministroari Behoteguyk.

Aurrekontua emendatuko du EEPk

Hitzeman gisan, Jean-Rene Etchegaray lehendakariaren ahotik, Euskal Hirigune Elkargoak berretsi du 650.000 euro emendatuko dituela EEPren aurrekontua, eta Andde Sainte-Mariek, Akitania Berria eskualdeko ordezkariak, berriz, 100.000 euroko luzamendua iragarri du.

Jean-Rene Etchegarayk Ipar Euskal Herrian gertatzen ari den «tsunami demografikoa» azpimarratu du, euskara are gehiago hausteko arriskua duena. «Larrialdi linguistikoa dago», erran du Euskal Elkargoko presidenteak eta gehitu du: «Indarrez ari gira defendatzen esku-hartze publiko sendoago bat».

Euskal Herriak eraikiko du Beskoitzeko ikastola

Peio Jorajuriak, Seaskako lehendakariak, azken zazpi urtetan aurrekontua ez dela emendatu gogorarazi du. «Inoiz baino ikastola gehiago daude, inoiz baino ikasle gehiago ditugu, baina baliabideak beti bezala eskas dira», laburbildu du.

Hala nola, Beskoitzen ikastola berria eraikitzeko diru ekarpena behar du Seaskak. 2024ko Herri Urratseko mozkinak emanen zaizkio. Egunean berean egin ekarpenez gain, Bizum bidez ekarpena egiteko aukera ere plantan ezarri dute.

Peio Jorajuria, bertan «giroa normalduko delakoan» da. Heldu den ekainaren 16an, Beskoitzeko hautesleak hautestontzietara itzuliko dira herriko kontseilu berria hautatzera, ikastolarekin gatazkan diren dimisioen ondotik.

Euskal herritarrek hartu dutela bere gain Lapurdiko herriak ikastola duin bat eraikitzeko engaiamendua nabarmendu du Jorajuriak: «Euskal Herriak eraikiko du Beskoitzeko ikastola», erran du. Ildo beretik, «erakundeak mahai-inguru batean» jezartzeko eta euskalgintzak dituen erronken arabera erabakiak har ditzaten galdetu du.

Musikaz beteriko besta

Aldarrikapena eta engaiamendua, bistan denez, baina besta eguna ere bada Herri Urrats. Aurtengoan denetariko proposamenak izan dira, adin guzietako euskaltzaleen gozamenerako. Zazpi euskal herrialdeen izanak dituzten guneei bat gehitu zaie azken edizio honetan: Kattalin Elizalde.

Orotara 50 bat ikusgarri izan dira egun lainotu honetan. Eszena ezberdinetan banatu dituzte haien emankizunak musika taldeek, bertsolariek... haurrendako gunea ere izan da aurtengoan. Aipatzeko da emazteak oholtzan izan daitezen egin duen ahalegina. 41. edizio honen musika banda egin duen Neomak taldea, adibidez. Horrekin batera, izen handiko taldeek girotu dute eguna. Hala nola, Esne Beltza, Nogen, Delirium Tremens, Niko Etxart...

Aurtengoa bukatua, heldu den urtarako berotze lanetan hasiko da fite Herri Urrats, beste behin ere, euskaltzaleentzat arnasgune handi bat emateko.