Komunikabideen gaian gehiago sakontzen eta bertso batzuk! (I)

-n -kargitaratuta

[Beñat Garaioren kronika]

Urriko azken aste honetan ere bisita ugari izan ditugu, eta ez nolanahikoak, gainera. Sarrera bat propio igoko dugu irteeratxo horien berri emateko, baina Garabiden fin-fin egiten dugu lan eta eskolak ere izan ditugu, ohi dugun eran.

Egun hauetan komunikabideen modulua lantzen jarraitu dugu eta kultur ekoizpena jorratzen ere hasi gara. Lehenengoaren berri emango dugu lehenik, pasa den asteko kronikarekin lotura estua du eta.

Eneko Bidegainena izan zen jaso genuen eskoletako bat eta izan genuen zer ikasia, zalantzarik gabe. Zorionez, Iparraldeko egoeraren berri eman zigun Enekok eta gure ikuspegia osatzeko ere balio izan zigun, dena ez baita EAE.

Lehenik eta behin, HUHEZIko irakasleak XX. mendea euskaldunak Frantziako egitasmo politikoan sartzeko garaia izan dela aipatu zigun. Horren ondorioz, Pirineoz bestaldeko hiru lurraldeetako euskaldunek hizkuntza utzi dute/zuten, pentsatuz hizkuntzak ez duela frantsesak bezainbesteko baliorik. Horretaz gain, lurralde zatiketa honek ahalbidetu du Euskal Herria/Basque Country/País Vasco izendapenen esanahia txikitzea eta horren ondorioz, gainontzeko lurraldeetaz ahaztera behartu gaituzte kanpotik datozkigun diskurtsoek. Diskurtso horiek, baina, eragina dute gure jokabide eta erakundeetan eta Euskal Telebistaren adibidea partekatu zuen. Enekoren esanetan, ETB euskararen biziberritzerako eta Euskal Herriaren nazio eraikuntzarako eragile garrantzitsua izan behar zuen, baina bere irismena mugatua izan da. Izan ere, EITBk Iparraldeko albisteak sartzen ditu soilik Espainiarentzako interesgarria denean , horrenbestez, Iparralden ez dute interes handirik EITBn; eta hori gutxi balitz, Nafarroa ere bere espazio bila dabil EITB-ren barruan.

Azkenean, Iparraldean bertako irratiak izan ziren bidea egin zutenak, erraz sartu baitziren etxeko zokoetara, nahiz eta baliabide gutxiko ekimenak izan. Komunitatearen muinetik sortutako ekimenetatik abiatuta hasi ziren berriro iparraldekoak euren hizkuntza maitatzen.

Eneko Bidegainek tokiko komunikabide euskaldunei aitortu zien ardura eta garrantzia, beraien irismena komunitatean errotuta dagoelako. Antza, gaur egun 90 komunikabide inguru daude, eta guztira, 600 langile. Ikusi daiteken eran, jende asko ari da lanean tokiko komunikabideetan, baina baliabideak gaizki baliatuta daude; estrategia behar da. Ez dago, adibidez, marketing sail edo finantza sail bateraturik eta hedabide txiki bateko kazetariak egin behar ditu lan horiek.

Aitor Zuberogoitia HUHEZIko irakaslearekin egon ginen hurrena eta bere doktoretza tesia partekatu zuen gurekin. Berak Egin, Le journal, Gara, Enbata eta tankerako komunikabide elebidunetan euskararen presentzia aztertu zuen. Bere emaitzen argitan, prentsa elebidunaren eraginak kontraesankorrak dira. Izan ere, kuantitatiboki, denbora joan ahala, gutxiago erabiltzen da (hazi beharrean); eta kualitatiboki ere, euskera gai jakin batzuetara mugatzen da, bere potentzial guztia garatu ezinda.

Hau honela, prentsa elebiduna traba da Txepetxen AB/BA hiztunen hizkuntzaren erabilerarentzako, gabezia honetatik motibazio falta datorrelako, eta hortik,  espazio sinbolikoa sortzeko ezintasuna.

Adibide ezin argigarriago bat partekatu zuen gurekin, komunikabide elebidunen patua azaltzeko.

Iparraldean, 80. hamarkadan,  Mitterrand orduko presidenteak apustua egin zuen irrati uhinak liberalizatzeko. Elebiduna/euskalduna zalantza izan zuten Iparraldekoek ere eta Radio Adour Navarre elebiduna sortu zen; eredu elebidun horren aurrean, aldiz, Gure Irratia irrati euskaldun elebakarra sortu zuten. Orduan, Radio Adour Navarrek esan zuen, “Mitterrandek hitz eman du kate publiko euskaldun bat, zer ari zarete?”, eta Gure Irratia-ren erantzuna “orduan ikusiko dugu” izan zen. Azkenean, kate frantses batek RAN jan zuen eta Gure Irratiak modu prekarioan hasita, lau kate dituzte eta 30 langile, euskararentzako espazio bat sortuz

Eta anekdota bat orain, txutxumutxuak gustatu baina duela ez hainbeste jaio ginenentzako: garai berean “Euskal kazetaritzaren urtea” aldarrikatu zuten eragile batzuk, argudiatuz “euskarazkoa izan behar du[ela] prentsak, bestela ez baita euskal”. Ez bada urtearen amaierarako euskal prentsa sortzen, tranpa izango da euskararen etorkizunerako”. Bete al zen beraien iragarpena?

Bukatzeko, Aitorren klasean gurekin dauden herrietako komunikabideen diagnostiko sakon bat egin genuen. Hitzez hitz esan zutena errepikatu gabe, hauxe da egoera jatorrizko hizkuntza erabiltzen duten komunikabideena:

  • Aldizkari elebidunak egon badaude, baina euskal prentsak zuen/duen ataka berdinean daude. Gainera, batzuetan ekimen hauek enpresek edo bestelako erakundeek bultzatzen dituzte, euren jarduna modu xamurragoan sozializatzeko.
  • Eliza askotan azaltzen da hainbat komunikazio egitasmo bultzatzerako orduan
  • Telebista eta irrati kate publikoetan hizkuntza gutxituen erabilera oso eskasa da, behar bada, bi astean behin ordu betez. Adibidez, Correa Ekuadorreko presidenteak 5 orduko saioa du eta kichwara itzultzen dute bere hitzaldia, ordu erdi eskasean
  • Irrati komunitarioen sarea aberatsagoa da, baina hizkuntzaren erabilera oraindik ere ez da nahikoa
  • Kasu batzuetan, aimarak Bolivian bezala, lehen jatorrizko hizkuntzen egoera komunikabideetan hobea zen
  • Gazteentzako erakargarriak diren edukiak sortzen asmatu beharra dago

Aipatu bezala, kultur ekoizpenaren ikasgaiarekin hasi gara aste honetan eta Garabiden bertsojale asko dagoenez, batzuon artean bertsolaritza azaldu genuen gure kideen aurrean. Historia, ezaugarriak eta adibide batzuk partekatu genituen; eta puntutan ere aritu ginen apur bat. Zorionez, Garabideko sare sozialetaz arduratzen dena ez zegoen klasean eta ez dago kantaldi antzu horren lekukotasunik. Europa bat-batean ekimenean beste inprobisazio eredu batzuekin egindako uztarketa erakutsi genien, gaineratuz ahaideen arteko lankidetzak eta elkartasunak emango dizkigula fruituak.

Horren ondoren, ikasle/kideek euren herrietan dituzten inprobisazio esperientziak eman zituzten ezagutzera. Gaia ez da oso ezaguna euren/gure artean, baina adibidez, nahuatl hiztunak esan zigun bere herrian nahuatl eta totonakoek badute ahozko inprobisaziorik; xoxopitzahua deritzo modalitateak. Txapelketak ere badituzte eta bi gai zehatz eta libre bat jartzen zaie. Ikusleengan inpaktu gehien duenak irabazten du. Arte adierazpen hau herriarena da, baina Puebla estatuko kultura zirkuitu komertzialetatik kanporatu dute, gaztelaniatze prozesu baten ondoren.

Kachua izenekoa da aimaren eredua, inauterien inguruan eta azaroan egiten zena. Mutilak eta neskak bere aldetik aritzen ziren eta normalean gazteak ziren parte-hartzaileak,  uzta ona eskatzeko. Zoritxarrez, orain ez omen da egiten komunitatean.

Mexikoko mayetako batek “Contrapunteo” deritzona aipatu zuen, esanez,  Mexikon, Kolonbian, Venezuelan, eta beste hainbat herrialdeetan behatu daitekeela, baina Yucatanen, esaterako, ez. Bestalde, Aramaioko indigenak euskaldun askok ezagutzen ez genuen adibidea aipatu zuen: Zuberoako txikitoak, non elkarren aurka biraoak esaten ziren bat-batean, laguntasunetik abiatuta.

Bukatzeko, kichwa batek aipatu zuen Ekuadorreko bi eskualdetan kopla modukoak inprobisatzen dela. Pertsona berak gure artean apur bat ahaztuta dagoen eztabaida piztu zuen: “dena (praktika kulturalei buruz mintzatzean) lehiakortasunean amaitzen da, ekintza horren funtsa eraldatuz, eta joera hori ekidin beharra dago“.

4.764 erantzun “Komunikabideen gaian gehiago sakontzen eta bertso batzuk! (I)” bidalketan

  33. drug information and news for professionals and consumers. Commonly Used Drugs Charts.
    stromectol liquid
    Some are medicines that help people when doctors prescribe. earch our drug database.

    Erantzun ↓

  40. Learn about the side effects, dosages, and interactions. Drugs information sheet.
    stromectol xr
    Top 100 Searched Drugs. Definitive journal of drugs and therapeutics.

    Erantzun ↓

  45. Actual trends of drug. Definitive journal of drugs and therapeutics.
    ivermectin 500ml
    Everything information about medication. Comprehensive side effect and adverse reaction information.

    Erantzun ↓

  56. Definitive journal of drugs and therapeutics. Get warning information here.
    stromectol buy uk
    Everything about medicine. Some are medicines that help people when doctors prescribe.

    Erantzun ↓

  66. What side effects can this medication cause? Long-Term Effects.
    https://nexium.top/# can you buy nexium without rx
    earch our drug database. Comprehensive side effect and adverse reaction information.

    Erantzun ↓

  129. Definitive journal of drugs and therapeutics. drug information and news for professionals and consumers.
    https://canadianfast.com/# ed meds online without prescription or membership
    Read here. Definitive journal of drugs and therapeutics.

    Erantzun ↓

  133. Some are medicines that help people when doctors prescribe. Definitive journal of drugs and therapeutics.
    https://canadianfast.com/# dog antibiotics without vet prescription
    safe and effective drugs are available. Some trends of drugs.

    Erantzun ↓

  144. Some are medicines that help people when doctors prescribe. drug information and news for professionals and consumers.
    https://viagrapillsild.com/# sildenafil india pharmacy
    earch our drug database. Best and news about drug.

    Erantzun ↓

  191. I really like your blog.. very nice colors & theme. Did you design this website yourself or did you hire someone to do it for you?
    “밤의전쟁” Please reply as I’m looking to create my own blog and would
    like to find out where u got this from. cheers

    Erantzun ↓

  204. Любопытный способ защиты от страданий
    видится в смещении полового влечения.
    Это так называемая сублимация влечений.
    Человек учится получать гораздо большее удовольствие от интеллектуальной работы.

    Примеры этого – восторг, испытываемый художником в процессе творчества, трепет ученого, который находится на пороге совершения важного открытия.
    5 способов вернуть интерес к работе и увлечениям

    Erantzun ↓

  527. For most recent information you have to visit web and on web I found this site as a most excellent site for most up-to-date updates.|

    Erantzun ↓

  533. I savour, cause I found exactly what I was taking a look for. You have ended my 4 day long hunt! God Bless you man. Have a nice day. Bye|

    Erantzun ↓

  535. Magnificent goods from you, man. I’ve understand your stuff previous to and you’re just extremely fantastic. I really like what you’ve acquired here, certainly like what you are saying and the way in which you say it. You make it enjoyable and you still take care of to keep it wise. I can not wait to read much more from you. This is really a terrific site.|

    Erantzun ↓

  540. I’m excited to uncover this page. I need to to thank you for ones time just for this wonderful read!! I definitely enjoyed every bit of it and I have you saved to fav to see new stuff on your website.|

    Erantzun ↓

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude