Kategoriaren artxiboa: Sailkatu gabea

Ezagutu eta eraldatu

-n -kargitaratuta
Erantzun

estadísticas-1560x690_c

Albert Bastardas Boada irakasleak L’anàlisi de la situació sociolingüística: conèixer per transformar  artikulua argitaratu zuen 1991. urtean. Horra koxka: zertarako nahi dugu errealitatea ezagutu, errealitatea eraldatzeko ez bada? Bastardas irakasleak jokabide linguistikoen teoria ekologikoa aipatzen du: jokabideak aldatzeko ikutu ahal ditugun teklak zein diren jakitea, alegia. Burutik kendu ezin dugun indar-ideia da: errealitatea ezagutu, errealitatea eraldatzeko.

Zenbakiek, dena den, badute zerbait magikoa. Objekiboak dira. Erakargarriak. Ez dute gezurrik esaten. Txosten eta analisiak sendoak dira zenbakiz ondo horniturik baldin badaude. Horien aurrean ez dago ezer esateko. Zenbakiek errealitatea erabat atzeman ahal dute, eta taula baten barruan gorde.

Ikerketa kuantitatibo trinko horietako baten aurkezpenean egon al zarete inoiz?

Hasieran adi egoten zara; zer entzungo zain. Boligrafoa eta koadernoa prest dituzu. Lehen datuak entzun, eta txintxo-txintxo koadernoan apuntatu dituzu, harik eta hizlariak ez apuntatzeko esan dizuen arte. Ez omen da beharrezkoa, amaitutakoan powerpointa postaz bidaliko baitu. Ados. Arreta pantailara eramaten duzu berriro ere. Interesgarria da entzuten ari zarena: zenbat euskaldun garen, nolakoak; non, noiz, nola, norekin egiten dugun euskaraz; euskarari buruz ditugun iritziak eta jarrerak…

Hizlaria trebea da. Eskerrak. Badaki arreta pizten: iruzkin bat hemen, adibide bat han… Arreta egin dizun zerbait esan du.—Kontxo. Hala al da? Ez nuen uste— Hurrengo taulak ez… Hurrengo taulan ez duzu datu interesgarririk aurkitu; gauza jakinak dira, ebidenteegiak… Zenbaki gehiegi, dena-den. Tarteka kosta egiten da arretari eustea: begirada lausotu egiten da, entzumena galdu, begiak itxi, burua galdu… Norbaitek “zenbakien mozkorraldia” deitu izan dio horri.

Errealitatea eraldatzeko teklak hor al daude? Ez dakit, bada. Joseba Azkarraga Etxegibel soziologoak epizentroaren eta hipozentroaren adibideak erabili izan ditu. azaleko eta sakoneko sintomak zein diren bereizteko. Lurrikara gertatzen denean, geologoek bi puntu horiek bereizten dituzte: (a) hausturaren energia azaleratzen den lurrazaleko puntua da epizentroa; (b) lurrikararen benetako jatorria, ordea, lur azpian da, haustura gertatzen den puntuan, hipozentroan.

Ikerketa kuantitatibo horiek guztiek epizentroa erakusten digute: lurrazala. Hipozentroa —barruan gertatzen dena— beste inon bilatu behar dugulakoan nago.

Orhiko xoria

-n -kargitaratuta
Erantzun

BAGA – “Orhipean” da euskal kultura ezagutzeko gidalibururik ezagunena, bai atzerritarrentzat eta bai euskaldunentzat. Euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez, ingelesez eta katalanez argitaratu da. Lan dibulgatiboa da, atsegina eta entretenigarria, sakontasunik galdu gabe. Irakurri dudanez, Guggenheim museoa da Euskal Herrian Orhipean liburua gehien saltzen den lekua. Bitxia da. “Kanpotik heldu denak modernitatea ikusteko adinako jakin-mina baitu non dagoen jakiteko” —dio Xamarrek.

BIGA – Zuberoko esaera zaharrak halaxe dio: “Orhiko txoria, Orhin laket”. Menditik bestaldean —Aezkoan, alegia— antzera esan ohi dute: Orhiko txoria, Orhira tira. Hitz ezberdinak, baina sentimendu bera, mugarik ez baita ipar eta hegoaren artean [Niko Etxarten kantuaz akordatzen? “Mugatik bi aldeetan beita Eskual Herria”]. Dena den, Orhi ez da bakarra… bada besterik, antzeko mezua zabaltzen: Gorbeiako beleak, Gorbeiako jokerea. Oizko txoria, beti Oizera. Anbotoko beleak, Anbotora nahi.

HIRUR- Agur Xiberua kanta nork ez daki Zuberoan? Pierre Bordazarre Etxahun-Irurik idatzi zuen 1946an eta herriminaren abesti paradigmatikoa dateke. Azken ahapaldian horrek ere Orhiko Xoriaren aipua dakar:

Ametsa lagün nezak / Ni Atharratzerat / Ene azken egünen han iragaitera / Orhiko txoriaren khantüz behatzera / …

LAUR – Joseba Sarrionandiak “Han izanik hona naiz” saiakera liburua idatzi zuen 1992an. Izenburua Oihenartek jasotako atsotitz batetik hartu zuen. Gerora, Hitzen ondoeza liburuan azaldu zuen atsotitz horren esanahia:

Behiala, hegaztiak ere mintzo ziren sasoian, xori bat neguan hotzak hilda inguratu omen zen habia batetara. Habian beste xori bat bizi zen eta, hura handik ateratzeko asmoarekin, txori heldu berriak esan omen zion: ‘Orhin ekia bero’. Habiako xoriak, engainuaz oharturik, erantzun omen zuen: ‘Han izanik hona naiz’

BORTZ – Kantu herrikoi bat ere bada, Orhiko xoria izenburu duena. Hainbat bertsio grabatu izan dira; baina nik Erramun Martikorenaren ahotsean dut gustukoen (hemen). Horrek ere herrimina eta malenkonia zipristitzen ditu:

Orhiko xoria Orhin bakean da bizitzen. / Bere larre-sasietan ez da hura unhatzen. / Han zen sortu, han handitu, han ari zen maitatzen; / Han bere umen artean goxoki du kantatzen.

SEI – Orhiko Xoriak Joseba Sarrionandiaren beste olerki bat ekartzen dit gogora: Nekez uzten du bere sorterria (hemen, Mikel Laboaren ahotsean): 

Nekez uzten du bere sorterria / sustraiak han dituenak. / Nekez uzten du bere lurra zuhaitzak / ez bada abaildu eta oholetan. / Ez du niniak begia uzten ez bada erroi edo arrubioen mokoetan. / Nekez uzten du gezalak itsasoa / ez hare harriak basamortua. / Ez du liliak udaberria uzten / ez elurrak zuritasuna. / Bere sorterria nekez uzten du / sustraiak han dituenak.

ZAZPI – Egun, ordea, jendeak erruz uzten du bere sorterria, ihesean… Europa puñetero honetan aterperik aurkitzen ez badu ere.

Zeharlerrotasuna eta Koordinazioa

-n -kargitaratuta
Erantzun

Orain dela pare bat urte (agian gehixeago) zehalerrotasunari buruzko sarrera sorta bat idatzi nuen blog zaharrean: bat, bi eta hiru. Iaz beste bat egin nuen batzorde interdepartamentalen inguruan: hemen. Nabari da gaiak kezkatzen nauela.

Koordinazioaz eta zeharlerrotasunaz ari garelarik, Gorka Juliok hitzaldietan erabili ohi duen adibide bat etorri izan zait burura. Adimen kolektiboa zer den azaltzeko honako bideo hau erabiltzen du:

https://www.youtube.com/watch?v=IbuhWLUr3Zo

Arabazozoak dira. Han ageri direnak maila lokalean elkarrekin inteaktuatzen duten norbanakoak dira. Ez dago kontrol zentralizaturik, ez dago bakoitzak zer egin behar duen esango duenik, ezta koordinazio egiturarik ere. Oso-oso arau sinpleen bidez jokatzen dute, baina oso jokabide global konplexuak lortzen dituzte. Adituen ustez, hiru arau sinple dira saldo horien jokabidea gobernatzen dutenak: (a) gertu dituzun kideen norabide berean hegan egin (b) ez gehiegi urrundu ondoan dituzun kideengandik (c) gertuko kideekin distantzia bat izan, elkarren kontra ez jotzeko. Emaitza harrigarria da: ehunka txori batetik bestera “dantzan”, ikuskizun zoragarri bat osatuz.

Koordinazioaz eta zeharlerrotasunaz ari garelarik, horrelako zerbait behar dugula iruditzen zait: “demos” bat osatzen dugula sinistea, politika transbertsal horiek denon ardura direla jakitea, eta arau gutxi batzuk. Arau gutxi, baina balioaniztunak eta sendoak. Espazioak akotatu behar badira, espazioak akotatu; eta mugarik jarri behar bada, mugak jarri. Agian ez da behar askoz gehiago. Handik aurrera ekin… sormena erabili, autozentsurarik gabe eta baimena eskatu beharrik gabe. Emaitzak harrigarriak izan daitezke.

Pertzepzioaren balioa

-n -kargitaratuta
Erantzun

547123-340x340Jordi Solé i Camardons irakasleak Sociolingüística per a joves liburua argitaratu zuen 1988. urtean. UEUk eta EKBk euskarazko bertsioa egin zuen urte batzuk beranduago: Soziolinguistika Gazteentzat. Orain dela lau urte, 2012an, liburu horren edizio berritua egin dute herrialde katalanetan: Sociolingüística per a joves del segle XXI. Una perspectiva catalana.

Azken bertsio horrekin aritu naiz azken asteotan.

Bigarren kapituluan soziolinguistikaren hainbat kontzeptu orokor azaltzen ditu: hizkuntza erabilerak, egitura linguistikoak, erabilera-eremuak, erabilera intentzionala, erabilera konbentzionala, erabilera-arauak, gizartearen funtzio linguistikoak eta hizkuntzaren funtzio sozialak, glotofagia, hizkuntzaren eskaintza eta pertzepzio linguistikoa (edo hizkuntzaren balioari buruzko pertzepzioa).

Azken horri garrantzi berezia ematen dio. Egileak M. Strubell irakaslearen iritzia ekartzen du liburura, haren ustez pertzepzioak aldatzea eraldaketa soziolinguistikoen abiapuntua izan baitaiteke. Haren ustez, erabilerari eta prestigioari buruzko pertzepzioak era bateko edo besteko jarrera sortzen ditu, eta horren araberakoak izango dira hizkuntza jokabideak. Honela eskematizatzen dute:

  • Egoera soziolinguistikoa 1 + pertzepzioa 1 = jokabide linguistiko ez nahikoa.
  • Egoera soziolinguistikoa 1 + X normalizazio-neurriak + Hizkuntzaren eskaintza handiagoa = pertzepzioa 2.
  • Egoera soziolinguistikoa 1 + pertzepzioa 2 = jokabide linguistiko berria

Iruditzen zait planteamendu horrek zerikusi handia duela Giles, Bourhis eta Taylor ikerlariek proposatu zuten bizindar etnolinguistikoaren eredu teorikoarekin. Horien arabera, bizindar etnolinguistikoa hiztun-taldeari kolektibo gisa jokatzeko gaitasuna ematen dioten faktoreen multzoa da: faktore demografikoak, estatusa eta sostengu politiko-administratiboa. Faktore objektiboekin batera, bizitasun etnolinguistiko subjektiboa ere mahai gainean jarri zuten; alegia, faktore horien inguruan hiztunek dituzten usteak eta hautemateak.

Pertzepzio horik jasotzeko galdetegi estandar bat sortu zuten: «Subjective Vitality Questionnaire» (SVQ). Kataluniako egoerari egokitutako galdetegia eskuratu ahal izan dut (gazteleniazko bertsioan). Galdetegiak 22 item ditu, eta katalanaren zein gaztelaniaren inguruko pertzepzioak galdetzen ditu: bost estatusaren inguruan, sei faktore demo-linguistikoen inguruan eta zortzi sostengu intituzionalaren ingurukoan.

Hona galdetegia:

galdetegiaHoriez gain bi item global ditu galdetegiak: galdetzen zaie hizkuntzetako bakoitzak gaur egun duen indarraz eta balioaz,  eta hemendik 30 edo 40 urtera izango dutenari buruz.

Ez dakit zuei, baina niri galdetegi interesgarria iruditzen zait oraindik ere. Horregatik pentsatu dut hona ekartzea.

Euskara sustatzeko komunikazioa

-n -kargitaratuta
Erantzun

komunikazioa_content

Joan Kruz Lakastari irakurri diogu berria egunkarian: «Arrazoia edukitzeaz gain, arrazoia dugula ongi azaldu behar dugu, pedagogia lan handia egin behar dugu, komunikatzen jakin behar dugu».

Hizkuntza normalizazioan beti izan dugu komunikazioarekiko kezka berezi bat, sarri komunikazioa eta marketina erabat nahastu baditugu ere. Kezka bai, sentsazio mingots eta gazia ere bai, sarri asmatzen ez dugula ikusi dugulako. Hiznet graduondokoan, esate baterako, “Komunikazioa euskara sustatzeko” izeneko gaia lantzen da; Klusterrak ere komunikazioa landu eta testu interesgarria argitaratu zuen (egun, ahaztu samartua bada ere): Euskara Sustatzeko Komunikazio Ekimenak. Lehenagotik Hizkuntza Politika Sailburuordetzak Iñigo Ostolazak egindako gida bat zabaldu zuen udaletako EBPNren ekintzak nola komunikatu behar ziren azaltzeko: EBPNren komunikazio gida.

Katalunia aldean are urrunago joan ziren eta màrqueting lingüístic izeneko graduondokoa antolatu zuten 2005ean. Antza denez bide laburra izan zuen, ez baitut horren berri gaurkoturik aurkitu.

Orain dela urte batzuk Iñigo Ostolazak berak arrakasta izan zuen “euskara nola saldu…” hitzaldi sortarekin: euskara gazteei nola saldu, euskara nola saldu udaletik… Izenburuak ere nahiko probokatiboak ziren eta aztoratu egiten ginen. Euskara saldu? Deserosotasun puntu bat eragiten zigun. Guk ez dugu ezer saldu nahi!

Gaizki gogoratzen ez badut, “Babeli gorazarre” liburuan irakurri nuen lehen aldiz pedagogia sozialaren ideia. Erakargarria iruditu zitzaidan. Euskara saldu ez, pedagogia soziala egin nahi dugu… Publizitatearen eta marketinaren teknikak erabiliko ditugu, baldin eta pedagogia egiteko balio badute.

Gauza interesgarrienak mugaldeetan gertatzen direla esan ohi da… Agian hor bada zer esploratu: marketinga, komunikazioa eta pedagogia muga egiten duten lekuan, alegia. Kontua da “pedagogia” erdigunean jartzea.

Bitartean… Planifikazio estrategikoaren alorrean bada “pasadizo” moduan kontatzen den elkarrizketa. Antza denez, puntako enpresa bateko gerenteak, plan estrategikoen garrantzia erlatibizatzeko, honela esan ohi zuen: “Guk… plan estrategiko ‘kojonudoa’ dugu: gauzak egitea”. Agian antzeko zerbait esan genezake geuk komunikazioari buruz: “Euskararen munduan komunikazio plan estrategiko ikaragarri onak ditugu: egiten duguna kontatzen dugu, baita zergatik egiten dugun azaldu ere”

Ez da abiapuntu txarra.

Elefantea, autoritatea, zorua eta beste

-n -kargitaratuta
Erantzun

patxi-saez_contentElefantea

Oso istorio ezaguna da. Zenbait gizon itsuk elefante baten gorputza ukitu behar zuten, nolakoa den jakiteko. Bakoitzak atal bat ukitu du, eta ezin dira ados jarri: tronpa ukitu duenak suge luze baten antza duela dio; hanka ukitu duenak zuhaitz-enbor baten modukoa dela uste du; belarria ukitu duenak abaniko baten itxura hartu dio… Inork ezin du elefante osoa irudikatu.

Iruditzen zait puntu horretan gaudela. Aurrean elefante bat dugula adostu dugu. Elefante nolakoa den adostea falta da. Bada horretarako lana.

Paradigma berria.

Ezagutza eta erabilera gurdi bereko bi gurpilak dira: ezinbestean elkarrekin biratu behar direnak, gurdia ondo ibiliko bada. Beharra da gurdiaren ardatza. Patxik bete-betean asmatu duela iruditzen zait. BEHARRA DA GAKOA. “Beharrezkotasuna”. Era ezberdinetan formulatu daiteke: arnasgune (geografikoak zein soziofuntzionalak), espazio normalizatuak, espazio hegemonikoak, dentsitate handiko guneak… edo –Patxik dioen moduan– “euskaraz egiteko ziurtasun eremuak”.

Autoritatea

Lidergo-kontuak zailak dira Euskal Herrian. Euskaltzaindiaren antza izango duen zerbait eskatzen da, edota Euskaltzaindiak berak lidergoa izatea. Ez dakit, bada. Manex Agirrek agian arrazoi du: «Euskaltzaindiaren antza izatekotan izan dezala, autoritate-izaeran, eta ez lan-metodologian eta dinamismoan». Kritika gogorxeagoak ere entzun dira (dinosaurioak, gerontokrazia…). Euskaltzaindia aldatu egin da garai batetik hona, baina onartuko didazue, oraindik ere, baduela elitismo kutsu nabarmen bat.

Iruditzen zait autoritateari beste zentzu bat eman behar diogula, edo bestelako autoritate mota bat eraiki. Kike Amonarrizek “lidergo partekatuaz” hitz egin zuen: ados. Euskararen munduan “lidergo eraldatzaileaz” ere hitz egin izan da: aktibazioa bilatzen duen lidergoa; nork bere ardura hartzera animatzen duena; prozesuak abian jarri eta prozesuei eutsi egiten dien autoritatea, prozesu horien emaitza baldintzatu gabe. Horrelako zerbait behar dugu. Ez inork gogoeta burutsua egin, eta gero horren berri ematea, baizik eta gogoeta prozesu kolektiboa: euskara elkarteetan, euskara zerbitzuetan, enpresetan… Imajinatzen duzue? Kolosala litzateke.

Zoru komuna

Topalabeko kideen arabera, zoru komuna da “izaera anitzeko euskaltzaleok maila kolektiboan partekatzen dugun konpromiso-esparrua, non euskaldunontzat eremu komun eta eroso bat egongo den, bizitzeko, elkarrekin lan egiteko, eta etorkizun-proiektu bat partekatzeko”. Hortaz, zoru komuna ezin da izan alde bateko eta besteko jarreren arteko zatitzaile komun handiena ( % 80? ). Bi gauza ezberdin dira, ezta?

Bazkalondoko lo-kuluxka

-n -kargitaratuta
Erantzun

Euskaltzaindiak antolatuta, “Euskara biziberritzen jarraitzeko erronkak” jardunaldia egin zen ostiralean. Bideoak egunean bertan sareratu ziren. Ozta-ozta Patxi Saezen hitzaldia ikusteko aukera izan dut. Ona. [Zorionak, Patxi! 😉]. Berria egunkarian kronikatxoa irakurri dut. Garikoitz Goikoetxea kazetariak berrikuntza aipatu du, paradigma aldaketa ere entzun da… Inork gutxik aitortzen badu ere, krisitik ere asko du, ezta?. Denbora tartetxo bat atera behar dut gainontzeko hitzaldiak ere ikusteko.

bost-trukeJon Sarasuaren “Bost truke” liburua daukat ondo-ondoan. Aste honetan hasi naiz irakurtzen eta… engantxatu egin nau. Nik ere eskua altxatu nuen Imanol Epeldek Jon Sarasuak blog bat behar duela esan zuenean (hemen). Apunteak hartu ditut; gehiago esploratu nahi nituzkeen gauzak: nasa herriaren biziraupena, kitxua, guarania, aimara… ongi bizitzearen kontzeptua. Ketxueraz ongi bizitzeari Sumak Kawsay deitzen diote. Mikel Antzak liburuxka interesgarri bat du izenburu horrekin. Akordatzen? Hemen.

Kurdistani buruz ere kontu interesgarri ugari kontatzen ditu. Gobernurik ezean, autoeraketaren bidetik jo, eta egitura horizontalak antolatu dituzte udaletan. Beste liburu bat ekarri dit gogora: “Las políticas de la ecologia social: municipalismo libertario”, Murray Bookchin-ena. Hori ere saretik eskuratu daiteke: hemen.

Jakin aldizkaria ere amaitu dut aste honetan bertan: azkena ez, azkenaurrekoa (210). Gustura irakurri dut Lorea Agirreren artikulua. Anariren aipu batetik eta Andersonen “Comunidades Imaginadas” liburutik abiatuta, Euskaldunon Egunkariak gure mundua nola kontatu zuen azaldu du ederki. Anarik dioen bezala, “garrantzitsuena ez da guk Egunkaria irakurtzen genuela, garrantzitsuena da Egunkariak gu nola irakurri gintuen”. Andersonen liburuak ere oso itxura ona du: hemen eskuratu ahal da.

Lan askotxo pilatzen ari zait. Mesanotxean nahiz apalategian zain daude: “Lapur banden etika ala politika”, “Su-zelaiak”, “Sutondoko kontuak”, “Gidariaren okerrak”, eta nobela beltz bitxi bat: “L’últim home que parlava català”.

Eguraldia dezente petraldu da. Arratsalde egokia da etxean geratzeko, liburu batekin. Baina ez. Alfertuta nago. Onena, begiak ixtea eta lo-kuluxka bat egitea. Gero arte!

Larramendiren apologia

-n -kargitaratuta
Erantzun

23020901Manuel Larramendi hil zela 250 urte bete dira iragan astean. Ez naiz filologoa, ez naiz literaturaren historian aditua (ezta bereziki zaletua ere). Dena den, aitortu behar dut erakargarria egiten zaidala Larramendiren figura.

Kike Amonarrizen hitzaldi batean ikasi nuen Larramendi zein zen. Hari entzun nion behin, Larramendi izan zela euskal umoristarik lehena… eta adibide batzuk eman zituen, bere hiztegiaren hitzaurretik aterata:

  • Hazaña, Larramendiren esanetan, (h)ats (= arnasa) + zaña (kirioa) lexemen konposaketa litzateke.
  • Estandarte, estanda + (egin) arte. Estanda-arte (hasta reventar), soldadua gudan halaxe erortzen baita, indarrik gabe.
  • Alabanza, alaba + an(t)za litzateke. Alabaren antza duena erabat laudagarria baita.

Zirikatzailea, ezta?

Gerora, Marc Legasseren “Gastibeltzaren karabinak” liburuan aurkitu nuen Larramendi, eta harritu egin ninduen berriro ere:

Nor haiz hi? Zer egiten duk hor armarioan gordeta? Nire zelatan ari hintzen, eh? (MUTUA keinu bidez esplikatzen da). A, ezin duala hitzegin? Nor zegok hirekin? Bakarrik hago. Zer daramak gordeta? Utzidak ikusten! (Gramatika erakusten dio) (Irakurtzen du) «El Imposible vencido, arte de la lengua vascongada, por el padre Manuel Larramendi. Salamanca, año 1729» Hara! Mutu filologoa haiz eta!

Monagilo mutu bat, “El imposible vencido” liburua munduko gauzarik maiteena duena! Metafora interesgarria, ezta?

Joan den astean bertan, mito eta imajinario propio eta berrituen beharra aldarrikatu du @garaigokoak bere blogean. Ados nago harekin. Zer deritzozue? Imajinaro horretan lekutxo bat egingo al diogu Larramendiri?

Hau irakurtzea merezi du: Euskararen apologista sutsua @berria 2016-01-29 / Ane Urrutikoetxea

Sei apunte, aktibazioaz

-n -kargitaratuta
Erantzun

fotonoticia_20151221111824_800Gustura jarraitu ditut Topaguneak egin berri duen topaldiaren hitzaldiak. Apunte hauek hitzaldiak entzun ondoren idatzitakoak dira.

APUNTEAK

Bat.- Nonbait irakurri dut aktibazioa propietate bat dela motibazioari energia ematen diona: egin nahi izatetik egin egitera daraman energia, alegia. Ez da azalpen txarra!

Bi. – 2013ko Udaltop jardunaldietan ere aktibazioa aipatu zen sarri. Handik Eduardo Apodakaren hitzaldia dut gogoan. Oker interpretatu ez banuen, gakoa zentzugintza dela defendatzen zuen: alegia, gauzak zergatik eta zertarako egiten ditugun (egiten ditugun gauzak zein egiten ez ditugunak). “Praktika esanguratsuak” zentzuz ondo horniturik egiten ditugunak dira. Horri buruz hemen irakurri ahal duzue.

Hiru. – Aktibaziotik aktibismora jauzi semantiko txikia dago. Pragmatikaren ikuspegitik begiratuta, ez nago ziur jauzia horren txikia ote den.

Lau. – Ohartu zarete? Aktibismoa eta enprendizajea hitz berberarekin izendatu ohi ditugu: ekintzailetasuna. Jon Sarasuak, duela gutxi, elkarrizketa batean aditzera eman duenaren arabera, agian ez daude horren urrun: ekintzailetasun enpresariala eta ekintzailetasun soziala aipatzen ditu berak. Elkarrizketa hemen: Jon Sarasua, ekintzailearen atzean

Bost. – Elkarrizketa horretan ekintzailetasuna sorkuntzarekin lotzen du Sarasuak. Biak oso gertu daudela dio, existitzen ez den zerbait sortzea delako: «existitzen ez diren posibilitate batzuk pentsatzea, eta posibilitate horiek materializatzea». Stephen Hessel-en liburu txiki eta ospetsuaren hitzak ekarri dizkit gogora: «Sortzea erresistitzea da, eta erresistitzea sortzea da».

Sei.- Portzierto, ez dakit aktibismotik militantziara jauzirik ote dagoen… baina gustukoa dut Joxemi Zumalabe fundazioko kideek militantziaren zentzuaz egin duten lana. Bejondeila! joxemizumalabe.eus

Aktibista troianoak

-n -kargitaratuta
Erantzun

software-557603_960_720Eugenio Molini goi mailako enpresa aholkularia da; oso ezaguna enpresen eta erakundeen munduan, aldaketa prozesuak errazten eta dinamizatzen egiten duen lanagatik. Duela urte batzuk Participación Genuina liburua idatzi zuen. (Hemen eskuratu daiteke hainbat formatutan).

Youtube-n hitzaldi bat ikusteko aukera izan dut (hemen). Bere ibilbide profesionala azaltzen du, eta eskuartean dituen proiektuak . Interesgarria iruditu zait (nahiz eta Coaching-aren munduko forma eta molde horiek batzuetan “kargante” egiten zaizkidan).

Eraldaketaren agenteak formatu eta saretu nahi ditu, GAIT proiektuaren bidez (Glocal Agents of Intentional Transformation). Bere esanetan, zaila da definitzea eraldaketaren agenteak zer diren, baina erraz antzematen zaie. «Beren ibilkeretatik antzemango diezue» –dio.

Agente horiek, sarri, troianoen modukoak dira.

Troianoak, informatikan, malware gisa sailkatu ohi dira: bestelako aplikazio baten baitan kamuflatzen den softwarea da, izkutuko helburu edo funtzioa duena. Eraldaketa bilatzen duten agente horiek, beren erakundeen agenda ofizialaz gain, bigarren agenda bat duten pertsonak dira: agenda propioa, bokazionala, beren balioekin eta eraldaketa sozialarekin zerikusirik duena. Eraldaketaren aktibistak dira, erakundeetan barrutik eragiten duten troianoak.